همه آنچه باید در مورد “مشت و مال” بدانید
همه آنچه باید در مورد “مشت و مال” بدانید
مشت و مال به عنوان یکی از روش‌های پرطرفدار برای رفع خستگی، لاغری، چاقی، رفع دردهای عضلانی و شادابی پوست مورد توجه مردم قرار گرفته است.
کلمه مشت و مال از یک کلمه یونانی به نام massein که به معنی مالیدن است و مربوط به یک لغت لاتین Manus به معنای دست گرفته شده است
مشت و مال عبارت است از یک سری حرکات منظم و اصولی که روی بافت‌های بدن به منظور اهداف خاص به کار می‌رود.از طرفی برای ماساژ هم تعاریفی ذکر شده است که به یک نمونه از آن اشاره می‌کنیم.
مشت و مال هم در طب سنتی وجود دارد هم در طب نوین که در طب سنتی با حرکات دست، کشش‌ها و فشار‌های خاص روی نقاط مختلف بدن انجام می‌شده و در طب نوین تحت عنوان یکی از شاخه‌های فیزیوتراپی انجام می‌شود که علاوه بر استفاده از حرکات دست، از تجهیزات و دستگا‌ه‌های مختلفی نیز استفاده می‌شود.
مشت و مال با بهبود گردش خون و جریان لنفاوی باعث می‌شود مواد غذایی و اکسیژن تازه به بافت‌های مزبور برسد و به خروج مواد سمی و بهبود آن عضو منجر شود
مشت و مال به 2700 سال قبل از میلاد بر‌می‌گردد. در متن امپراتور زرد(کتاب مرجع طب داخلی چین) برای درمان فلج و تب و لرز به روش ماساژ پوست و نیز تمرینات روی دست و پا توصیه شده است.
بقراط از حدود 400 سال قبل از میلاد برای درمان آسیب‌های جنگی و ضرب‌دیدگی‌های ناشی از شکار و حوادث و… از مشت و مال استفاده می‌کرد
ژاپنی‌ها، مصری‌ها و رومی‌ها نیز از مشت و مال استفاده‌های زیادی میکردند
مشت و مال در طول تاریخ همیشه همراه مردم بوده است و همه تمدن‌ها از این روش درمانی برای درمان و حتی تمدید قوا، کاهش اضطراب، رفع خستگی و… استفاده میکردند
مشت و مال با پیشرفت علم پزشکی شکل و شمایل نوینی به خود گرفت و علی‌رغم این‌که بسیاری از روش‌های طب قدیم در طب نوین به فراموشی سپرده شد، اما ماساژ‌درمانی توانست با تغییر شکل دادن و به روز شدن، همراه بماند و تحت عنوان فیزیوتراپی هنوز هم منشأ بسیاری از درمان‌های فیزیکی باقی بماند.
امروزه بالغ بر 83 نوع مختلف مشت و مال و کار روی بدن وجود دارد. این تکنیک‌ها به 6 گروه تقسیم می‌شوند:
مشت و مال اروپایی: شامل متدهایی براساس فیزیولوژی و آناتومی طب غربی. 5 تکنیک دست‌ورزی بافت‌های نرم بدن در آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مشت و مال غربی: این روش نیز بر پایه روش‌های مدرن آناتومیک شامل تکنیک‌های دست‌ورزی فراتر از چارچوب ماساژ سوئدی بنا شده است وشامل ماساژ عصبی، ماساژ ورزشی و میوتراپی می‌باشد.
مشت و مال در روش‌های اصلاح حرکت و ساختار: این تکنیک‌ها بر ساختار و حرکت بدن تأکید دارند. این روش‌ها بدن را با کمک وزن و با دست‌ورزی بر روی بافت‌های نرم و یا اصلاح الگوهای غلط حرکتی، سازماندهی و کامل میکنند. نمونه‌های آن عبارتند از: هلر ورک، رولفینگ، فلدن کرایس و تکنیک الکساندر.
مشت و مال شرقی: بعضی معتقدند تکنیک‌های ماساژ شرقی براساس اصول طب سنتی چین بنا شده و انرژی حیاتی را که معتقدند در کانال‌های غیر قابل رؤیت در بدن جریان دارد تجدید میکنند. این متدها شامل طب فشاری و شیاتسو می‌باشند. بعضی تکنیک‌های ماساژ در طب سنتی ایران را در این رده قرار می‌دهند اما به نظر بنده ماساژ در طب سنتی ایران ویژگی‌ها و تکنیک‌های خاص خودش را دارد و به‌عنوان یک متد مستقل قابل بررسی و تقسیم بندی است که بعداً بحث خواهیم کرد.
متدهای انرژی ـ پایه برای مشت و مال : این متدها که در طب سنتی چین یافت نمی‌شوند، منجر به اثر بر روی حوزه انرژی که درون و اطراف بدن را احاطه کرده، می‌شوند. این کار هم با فشار و دست‌ورزی بر روی جسم و هم از طریق عبور دست از میان یا درون حوزه انرژی بدن صورت می‌گیرد. نمونه‌های روش‌های انرژی عبارتند از: درمان قطبی، لمس شفابخش و ریکی.
بسیاری از مشت و مال درمانگر‌ها ترکیبی از روش‌های فو ق را براساس وضعیت بیمار اعمال میکنند.
ماساژ سنتی ایرانی (مشت و مال یا دلک): این نوع درمان که با قدمت طولانی، در طب سنتی ایرانی کاربرد دارد با روش‌ها و نام‌های مختلفی به کار میرفته است. کاهش رطوبت بدن، تسکین درد کمر و مفاصل، تحریک پوستی سیستم عصبی و… از جمله موارد تجویز دلک به مقدار و روش‌های مختلف بوده است. دلک یا ماساژ از انواع ورزش محسوب شده و دارای فوائد زیادی می‌باشد که از جمله آنها می‌توان به تحلیل ماده غلیظی که به عضو چسبیده است، تحلیل باد یا نفخی که در عضو باشد، ذوب کردن ماده از بالا به سمت پایین، رساندن اثر روغن‌ها به اعضاء و بزرگ کردن عضو اشاره کرد.
مشت و مال با بهبود گردش خون و جریان لنفاوی باعث می‌شود مواد غذایی و اکسیژن تازه به بافت‌های مزبور برسد و به خروج مواد سمی و بهبود آن عضو منجر شود
همچنین باعث اندرونین‌ها (یا نابودکنندهای درد) و افزایش ترشح هورمون سروتین (تعدیل‌کننده خلق و خو) می‌شود و ثابت شده است که مشت و مال ، هورمون استرس (کورتیزول) را آزاد می‌نماید و در نتیجه باعث کاهش استرس می‌گردد.
مشت و مال هنگام گرفتگی عضلانی یعنی وقتی ماهیچه بیش از حد فعالیت می‌کند و باعث درد و اصطلاحا گرفتگی عضلانی می‌گردد.
مشت و مال با افزایش خون این مواد زائد از بدن دفع می‌شود و باعث کاهش درد می‌گردد.
بسته به نوع مشت و مال و محل آن دستورات متفاوت است، به عنوان مثال در طب سنتی می‌گویند بهتر است معده پر نباشد و از طرفی باید قبل از ماساژ، پاکسازی انجام شده باشد در غیر این صورت نتیجه خوبی حاصل نخواهد شد، چراکه در طب سنتی ماساژ باعث دفع مواد زائد می‌شود و با خارج شدن مواد زائد در عضو خلأ ایجاد می‌شود که اگر پاکسازی صورت نگرفته باشد مواد زائد دیگری جایگزین می‌شود و حتی ممکن است عضو مورد نظر به درد شدید‌تری دچار شود.
اولین بار که متخصص مشت و مال کار خود را شروع می‌کند، شما ـ که هیچ اطلاعی درباره شیوه او ندارید ـ ناراحت می‌شوید و عضلات شما در برابر مشت‌و‌مال او مقاومت نشان می‌دهد.
مشت و مال ولی همین که با روش خود اطمینان شما را جلب کرد، عضلات را شل کرده و بدن را در اختیار او می‌گذارید.
فشار متخصص مشت و مال بر شانه و پهلوی شما، در مرحله اول، دشوار است ولی نشاط تازه‌ای به ریه شما می‌دهد.
مشت و مال او…و…ه، این مرحله از همه دشوارتر است و اشک را در چشم شما جمع می‌کند ولی علاج بسیاری از دردهای شانه و پشت همین است.
متخصص مشت و مال خوب می‌داند که اساس شل شدن عضلات از کف پا شروع می‌شود، در اصطلاح پزشکی امروز، شل شدن کف پا را «ترس چاق» می‌نامند، بنابراین، متخصص مشت‌و‌مال کار مبارزه با عضلات شل را ابتدا از کف پا شروع می‌کند.
بالای زانو از جمله نقاطی است که چربی زیادی جمع می‌شود و همین تراکم چربی است که به اصطلاح قوه زانوی شما را می‌گیرد و در تمام قسمت‌های پای خود از ران تا کف پا احساس سستی و سنگینی می‌کنید. متخصص مشت و مال مخصوصاً به این قسمت توجه دارد.
شانه‌های شل و آویخته از قرن‌ها پیش مورد توجه متخصصان مشت و مال بوده است.
بسیاری اوقات برای شما اتفاق افتاده که پس از مدتی که کتاب سبکی را در دست راست یا چپ گرفته‌اید دستتان خسته شده و یا از گرفتن گوشی تلفن برای مدت کوتاهی عاجز مانده‌اید، علت را باید در چربی‌هایی دانست که در سرشانه و بازوها رسوب کرده و مانع کار عضلات به راحتی و آسانی می‌شود. تجربه نشان داده که تنها راه مبارزه با این دردمندی حرکت همه‌جانبه بازو و مشت و مال مرتب آن است.
و بالأخره مرحله آخر مشت و مال باز هم به اصطلاح عامیانه، به چهار ستون بدن، دست‌ها و پاها تمام می‌شود. متخصص مشت‌و‌مال که با انجام هفت مرحله مختلف عضلات خسته شما را نرم کرده است به‌آسانی می‌تواند این مرحله دشوار را هم تمام کند.
در این مرحله مشت و مال ، خستگی و خشکی عضلات گردن، مچ دست و ران‌ها از میان می‌رود و شما در حالی‌که احساس راحتی بی‌سابقه‌ای می‌کنید از زیر دست او بیرون می‌آیید.
در ایران باستان حجامت و مشت و مال به جای طب سوزنی به کار میرفته است و اطبا از فرو بردن سوزنهای آلوده در بدن خودداری میکردند.
مشت و مال گردن و ماساژ اطراف این حفره (نقره) جهت درمان سردرد هم مفید بوده
خیلی چیزها داریم که بتونیم ازشون استفاده کنیم. شاید یکی از این داشته هامون یه چیز تقریبا فراموش شده است … یعنی مشت و مال. آره مشت و مال.
در حمام های عمومی قدیم رسم بود که افراد را مشت و مال میدادند.
فواید مشت و مال در فیزیوتراپی هم خودش یه داستان داره اما الان بیشتر میخوام به یک سنت جالب و قابل استفاده اشاره کنم که تقریبا به فراموشی سپرده شده است
حمام های عمومی در ژاپن و کره و تایلند و جاهای دیگه تغییر شکل پیدا کرده اند و بصورت حمام های اختصاصی با همان سرویس ها مثل سرویس مشت و مال در آمده اند
برای حفظ بهداشت دیگه جایی برای خزینه و حمام عمومی نبود ولی حمام های نمره که تا ۳۰ سال پیش خیلی زیاد بود دقیقا همان الگویی است که در جاهای دیگه موجب حفظ سنت مشت و مال شده است
حالا اگر به جهانگردان مشت و مال ایرانی با سابقه تاریخی کهن را یشنهاد شود مطمئن باشید با کله قبول میکنند. وقتی یه سر به نقش جهان و تخت جمشید و آرامگاه کوروش(اگه نم نکشیده باشه و خرابش نکرده باشند) و حرم امام رضا (ع) و چغازنبیل و آبهای گرم اردبیل و لاریجان و رامسر که بزنند هوس میکنند خستگی از تنشون بره بیرون و اینجاست که مشت و مال پهلوانی ایران با یه کم داستان حماسی از شاهنامه فردوسی(نقالی) به صحنه میاد ….
